Η Βουλγαρία έχει κατά κεφαλήν ΑΕΠ $9,140 δολάρια ΗΠΑ το οποίο είναι μακράν το υψηλότερο στην Νότιο-Ανατολική Ευρώπη και το δεύτερο υψηλότερο σε περιοχή έξω από την Κεντρική Ευρώπη. Έχει ετήσιο ρυθμό αύξησης 6,1%. Η Βουλγαρία κατατάσσεται επίσης 53η από 177 χώρες όσον αφορά τον Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης του UNDP με βαθμολογία 0,82. Ωστόσο, δεν είναι αυτά τα στατιστικά στοιχεία που θα εκπλήξουν πραγματικά κάποιον για αυτή τη μικρή χώρα εν συγκρίσει με τους Ευρωπαϊκούς γείτονές της προς τα δυτικά. Το υψηλότερο επίτευγμα της Βουλγαρίας είναι το ότι έχει να καταστεί η εκπαίδευση της ένα παγκόσμιο πρότυπο. Πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα μεταρρύθμισης έχουν πραγματοποιηθεί για τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης της Βουλγαρίας και φαίνεται ότι έχουν αποδώσει καρπούς.
Η Βουλγαρική Εθνική Έκθεση του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή του στρατηγικού πλαισίου 2020 για την ευρωπαϊκή συνεργασία στην εκπαίδευση και την κατάρτιση υπογραμμίζει ότι οι προτεραιότητες που ορίζονται, περιλαμβάνουν την αύξηση του αριθμού των αποφοίτων, την ενθάρρυνση νέων επιστημόνων, και την εξασφάλιση θέσεων εργασίας για τους νέους.
Οι προτεραιότητες στην εκπαίδευση στοχεύουν στη βελτίωση της ποιότητας, στη σύνδεση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων με τις πραγματικές ανάγκες της οικονομίας, στην εξασφάλιση ότι η εκπαίδευση είναι και θα παραμείνει προσιτή για όλους και το άνοιγμα του εκπαιδευτικού συστήματος προς το εξωτερικό, μετατρέποντας τη Βουλγαρία σε μια χώρα της γνώσης και των καινοτομιών.
Το Υπουργείο Νέων, Παιδείας και Επιστημών θα είναι σε θέση μέσω των εθνικών προγραμμάτων αυτών να προβλέπει την χρηματοδότηση ειδικών μέτρων και ενεργειών για τη βελτίωση της ποιότητας της βουλγαρικής παιδείας και για την πλήρη ένταξη παιδιών σχολικής ηλικίας στην υποχρεωτική εκπαίδευση καθώς και την εξασφάλιση αυτής.
Αυτό που τραβάει την προσοχή όμως, είναι η τριτοβάθμια εκπαίδευση στη Βουλγαρία, η οποία είναι ιδιαίτερα ικανοποιητική σε διεθνές επίπεδο, δεδομένου ότι χιλιάδες ιατροί που έχουν αποφοιτήσει από βουλγαρικά πανεπιστήμια εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά, την Γαλλία και την Γερμανία, αλλά και σε πάμπολλες άλλες χώρες ανά τον κόσμο. Σχεδόν όλα τα πανεπιστήμια έχουν πλήρη διεθνή διαπίστευση, και πολλά προσφέρουν μαθήματα στα βουλγαρικά, αγγλικά ή γαλλικά. Όντας μέλος της Ε.Ε., τα πτυχία της Βουλγαρίας που έχουν αποκτηθεί από βουλγαρικά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι πλήρως αναγνωρισμένα σε όλα τα Κράτη Μέλη της ΕΕ αλλά και πέρα από αυτήν, μέχρι την Ινδία με ειδικές Ινδο-βουλγαρικές συμφωνίες. Οι καλές σχέσεις με τόσα κράτη όσον αφορά τα διαπιστευτήρια ιατρικών προσόντων αλλά και η τεράστια εισροή φοιτητών προς τη Βουλγαρία δεν οφείλεται μόνο στα χαμηλά δίδακτρα, αλλά κυρίως στο ότι το Υπουργείο της Βουλγαρίας έχει φροντίσει να αναβαθμίσει τα Ανώτατα Ιδρύματα της χώρας εκτενώς.
Το σύστημα διαπίστευσης στη Βουλγαρία εποπτεύεται από τον Εθνικό Οργανισμό Αξιολόγησης και Πιστοποίησης που παρέχει το δικαίωμα στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να παρέχουν τριτοβάθμια εκπαίδευσης και πτυχία προσόντων σε τομείς εξειδίκευσης με μεγάλη ζήτηση καθώς και ευρύτερα επαγγελματικά επιστημονικά πεδία, σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές κοινοτικές προδιαγραφές. Επί τούτου, αξίζει να σημειωθή οτι στην Βουλγαρία ο εγκεκριμένος κατάλογος των επαγγελμάτων μέσω της επίσημης διαδικασίας της αξιολόγησης των δραστηριοτήτων και την προετοιμασία των ειδικών αυτών επιστημόνων ενισχύει τα προσόντα τους και τις δραστηριότητες που συνδέονται με την ανάπτυξη της επιστήμης, του πολιτισμού και της καινοτομίας. Σε συνδυασμό με τα χαμηλά δίδακτρα που είναι πάγια πολιτική του Υπουργείου σε συνδυασμό με τα πανεπιστήμια, η Βουλγαρία έχει γίνει ένας από τους κύριους προορισμούς για ξένους φοιτητές.
Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το ότι μια χώρα η οποία παρότι διαθέτει σχεδόν το 13% των συνολικών δημοσίων δαπανών της για την εκπαίδευση, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, θα συνεχίσει να ανέρχεται ως παγκόσμιος ηγέτης στην μόρφωση. Ωστόσο, σύμφωνα με τον υπουργό Παιδείας Σεργκέι Ιγκνάτοβ, πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά βήματα. Η Βουλγαρία πρέπει να τριπλασιάσει τις δαπάνες της για την εκπαίδευση έως το 2017, διότι σε αναλογία προς το ΑΕΠ της, αυτές κυμαίνονται περίπου στο 3,8% (Eurostat), και επομένως δεν είναι ακόμα τόσο υψηλές όσο οι τεράστιες δαπάνες για την εκπαίδευση άλλων πλουσιότερων χωρών που φτάνουν σχεδόν το 12%, ή και περισσότερο, του ΑΕΠ τους. Παρά ταύτα, ακόμη και κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και με ένα τόσο μικρό σχετικά προϋπολογισμό, η Βουλγαρία έχει καταφέρει να προσελκύσει τη διεθνή προσοχή για τα πανεπιστήμιά της.
Προφανώς, δεν είναι οι αριθμοί που έχουν σημασία όταν η Βουλγαρία προσελκύει σχεδόν τρείς φορές τον αριθμό διεθνών φοιτητών σε κάποιους τομείς που προσελκύουν άλλες χώρες με τέσσερις φορές τον προϋπολογισμό της για την εκπαίδευση, με τις προβλέψεις για το φθινόπωρο να αναμένουν διπλασιασμό της εισροής ξένων φοιτητών σε σχέση με το 2012. Είναι η ποιότητα της εκπαίδευσης, τα χαμηλά δίδακτρα, και μια ισχυρή φήμη.
