Το βουλγαρικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης της Εθνικής Παιδείας στοχεύει στην αναβάθμιση της εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα για την περίοδο 2006-2015. Καθώς το πρόγραμμα πλησιάζει την ολοκλήρωσή του, γίνεται ευκολότερο να διακρίνει κανείς μεγάλες επιτυχίες και κάποιες αδυναμίες, αλλά ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματά του ήταν οι αλλαγές που έφερε στη διδασκαλία, κάτι το οποίο έχει βοηθήσει κατά πολύ στην αναβάθμιση της μόρφωσης στη Βουλγαρία.
Μεταξύ των πολλών σημαντικών στόχων που προέβαλε το Βουλγαρικό Υπουργείο Παιδείας, Νεολαίας και Επιστημών , το πρόγραμμα περιλαμβάνει την ανύψωση του κύρους και της κοινωνικής θέσης των εκπαιδευτικών, ως μία από τις κορυφαίες προτεραιότητές της. "Ο εκπαιδευτικός, ως ο κύριος συμμετέχων στη διαδικασία της σχολικής εκπαίδευσης και της ανατροφής, είναι αναμφισβήτητα ένας βασικός παράγοντας για την ανάπτυξη του εκπαιδευτικού συστήματος."
Υπό αυτό το πρίσμα, το πρόγραμμα έχει ως στόχο να αυξήσει την αυτοεκτίμηση και το κοινωνικό κύρος των εκπαιδευτικών, αναγνωρίζοντας τη μεγάλη κοινωνική σημασία τους, προκειμένου να τους εξωθήσει να εργαστούν πιο πρόθυμα και με αφοσίωση, καθώς και να είναι πιό ενθουσιώδεις στο να βελτιώσουν τη συνολική ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουν στους φοιτητές και μαθητές.
Πρόσθετες προσπάθειες που κάνει το κράτος περιλαμβάνουν την κατανομή των κονδυλίων και των επενδύσεων για την αναγνώριση των εκπαιδευτικών, καθώς και την εφαρμογή ενός μοντέλου για την εξέλιξη της σταδιοδρομίας τους. Κατ' επέκταση, παρά την κρίση η Βουλγαρία είναι μια από τις μόνες χώρες που έθεσε το παρόν καθεστώς υψηλότερων αμοιβών για τους εκπαιδευτικούς. Αυτό τόνωσε την αποτελεσματική βελτίωση και τα κίνητρα για υψηλή ποιότητα των καθηκόντων τους. Για την αποτελεσματική υλοποίηση των στόχων αυτών το κράτος θα παρακολουθεί, αναλύει και αξιολογεί την ανάπτυξη των εκπαιδευτικών συμπεριλαμβανομένης της περαιτέρω ανάπτυξής τους μέσω του Εθνικού Μητρώου των Εκπαιδευτικών, το οποίο περιλαμβάνει επίσης πληροφορίες σχετικά με τις επιτυχίες των εκπαιδευτικών στα μαθήματα κατάρτισης. Εν ολίγοις, η Βουλγαρία έχει δημιουργήσει ένα μοντέλο για την ισότιμη πρόσβαση όλων των εκπαιδευτικών μεσω των διαφόρων μορφών των τίτλων κατάρτισης, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενός συστήματος πληροφοριών για τα μαθήματα των δραστηριοτήτων και προσόντων, καθώς και την επεξεργασία και βελτίωση αυτού του μοντέλου κθόλη τη διάρκεια της εφαρμογής του για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών κατάρτισης που προσφέρονται από τα διάφορα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Ουσιαστικά, τα προσόντα των διδασκόντων, τα οποία δεν θα παραμένουν πλέον προσηνή στην αρχική τους κατάσταση, αλλά θα είναι συνεχώς εξελισσόμενα και δια βίου. Αυτό έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι η γνώση των εκπαιδευτικών θα είναι πάντα ενημερωμένη ως προς τις σύγχρονες γνώσεις, ιδίως όσον αφορά την ικανότητά τους να εργάζονται με την τεχνολογία. Αυτό εξασφαλίζει επίσης την ανταγωνιστικότητα και την αυτοεκτίμηση, καθώς και το κύρος τους στα μάτια των μαθητών. Οι περισσότεροι μαθητές, και σπουδαστές κυρίως, κατέχουν σήμερα καλές δεξιότητες πληροφορικής από πολύ νεαρή ηλικία και, ως εκ τούτου, μπορούν να αναπτύξουν μια αίσθηση γνωστικής υπεροχής έναντι του εκπαιδευτικού, αν αυτός ή αυτή είναι αδύναμος με τις νέες και αναδυόμενες τεχνολογίες. Ως εκ τούτου, αυτή η ανάπτυξη των επαγγελματικών ικανοτήτων του παιδαγωγικού προσωπικού έχει επικεντρωθεί στην περιοδική επικαιροποίηση των γνώσεων και κατάρτισης, την υιοθέτηση νέων μεθόδων διδασκαλίας, καθώς και την κατάρτιση στον τομέα της τεχνολογίας, πληροφορίας και υπολογιστών.
Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά τις αλλαγές στην κατάρτιση των μεθόδων διδασκαλίας, το πρόγραμμα στοχεύει στο να αυξήσει την διαδραστικότητα στην τάξη, ιδίως στις τάξεις της επιστήμης, έτσι ώστε οι μαθητές να είναι σε καλύτερη θέση να απορροφήσουν νέα γνώση. Εν μέρει, αυτό έχει επιτευχθεί μέσω της διεξαγωγής περιοδικών διδάκτρων για τους ειδικούς σε θέματα που σχετίζονται με την εκμάθηση καινοτόμων γνώσεων. Αυτή η ολοκληρωμένη προσέγγιση στη μάθηση εξασφαλίζει ότι η μαθησιακή διαδικασία είναι πιο ελκυστική και κεντρίζει το ενδιαφέρον των μαθητών .
Τέλος, το πρόγραμμα έχει εισαγάγει ένα σύστημα για την εξέλιξη της σταδιοδρομίας των εκπαιδευτικών το οποίο συνδέεται με το σύστημα πληρωμής. Το σύστημα αυτό δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τον ανταγωνισμό μεταξύ των εκπαιδευτικών και τους παρακινεί να συμμετέχουν στη διαδικασία της μάθησης πιο ενεργά.
Από την άποψη του σύγχρονου συστήματος για την εξέλιξη της σταδιοδρομίας των εκπαιδευτικών, δύο τάσεις εκφαίνονται οριζόντια και κάθετα σε όλο το σύστημα της εκπαίδευσης: Όσον αφορά την οριζόντια πτυχή του νέου συστήματος, η ευκαιρία για την ανάπτυξη των εκπαιδευτικών παρέχεται με τη διαφοροποίηση της έννοιας "Εκπαιδευτικού", υπό έξι νέων κατηγοριών, ήτοι "Νεώτερος Εκπαιδευτικός", "Εκπαιδευτικός", "Γηραιότερος Εκπαιδευτικός" , "Μεθοδιστής" και "Καθηγητής". Η οριζόντια ανάπτυξη της σταδιοδρομίας εξαρτάται από την εμπειρία που έχει αποκτηθεί, μέσω των διαφόρων μορφών της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Όσον αφορά την κάθετη πτυχή του νέου συστήματος, οι αλλαγές σχετίζονται κυρίως με τα προσόντα που απαιτούνται για να λάβει κάποιος διοικητικές θέσεις στο σύστημα της εθνικής εκπαίδευσης, δηλαδή "Διευθυντής", "Αναπληρωτής Διευθυντής", "Ειδικός", "Διευθυντής Περιφερειακής Επιθεώρησης της Εκπαίδευσης" ακι στη "Διοίκηση του Υπουργείου Παιδείας και Επιστημών".
Η παρουσία του υπόβαθρου διδασκαλίας, η πραγματική συμμετοχή στη διαδικασία της διδασκαλίας και της εκπαίδευσης, εξασφαλίζει διοικητικό προσωπικό που διαθέτει την απαραίτητη εμπειρία και τις γνώσεις για να εγγυηθεί μια καλύτερη κατανόηση των προβλημάτων και των συνεπειών της εφαρμογής ορισμένων διοικητικών αποφάσεων. Η εφαρμογή ενός συστήματος διαφοροποιημένης οικονομικής ενίσχυσης για το έργο των εκπαιδευτικών είναι άρρηκτα συσνδεδεμένο πλέον με τα αποτελέσματα των μαθητών στις εθνικές εξετάσεις (εξωτερική αξιολόγηση). Το σύστημα αυτό έχει οδηγήσει στην αύξηση της ποιότητας της εκπαίδευσης, ως αποτέλεσμα των υψηλότερων κινήτρων των εκπαιδευτικών να αναπτύσσουν συνεχώς τις γνώσεις και τα προσόντα τους και να ασκήσουν μεγαλύτερη προσπάθεια στη διαδικασία της διδασκαλίας και της εκπαίδευσης. Επιπλέον, οι αντικειμενικοί δείκτες και τα κριτήρια για την αξιολόγηση της ποιότητας της εργασίας των εκπαιδευτικών περιλαμβάνουν την εργασία με μαθητές που έχουν κερδίσει βραβεία σε διάφορους εθνικούς και ειδικούς διεθνείς διαγωνισμούς και Ολυμπιάδες, την συνεργασία με μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, την εφαρμογή νέων μεθόδων διδασκαλίας, την εκμάθηση ξένων γλωσσών και δεξιοτήτων σχετιζόμενων με την πληροφορική και τους υπολογιστές, την προσωπική έρευνα των εκπαιδευτικών που προστίθεται στην επιστημονική κοινότητα στο δικό τους τομέα, καθώς και την αξιολόγηση των φοιτητών και των γονέων. Με άλλα λόγια, ο μισθός κάθε εκπαιδευτικού απονέμεται σε ατομική βάση.
Αυτό που καθιστά μοναδικό αυτό το σύστημα είναι ότι οι εκπαιδευτικοί δεν μπορούν να παραμείνουν αδιάφοροι. Ουσιαστικά, η ατομική μίσθωση κάθε εκπαιδευτικού έχει καταστεί συνάρτηση της εξέλιξης της σταδιοδρομίας του και τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν κατά τη διαδικασία της διδασκαλίας και της εκπαίδευσης που προσέφερε. Επιπλέον, η πανβουλγαρική εφαρμογή του συστήματος της κατ' εξουσιοδότησης προϋπολογισμών επέτρεψε ευελιξία στον καθορισμό των αμοιβών των εκπαιδευτικών και των ευκαιριών για την καλύτερη πληρωμή σε συνδυασμό με την αποτελεσματικότερη διαχείριση της χρηματοδότησης για την παιδεία. Εκτός από την υλική μορφή της επιβράβευσης καλών εκπαιδευτικών, ο δημόσιος χαρακτήρας της ανακοίνωσης των νικητών των βραβείων, καθώς και η δημιουργία ενός αέρα επισημότητας, αυξάνει το κύρος των βούλγαρων εκπαιδευτικών στην κοινωνία περεταίρω.
