Global Education - Σπουδές στο Εξωτερικό

Κάθε φορά που πλησιάζει η ώρα των πανελλαδικών εξετάσεων, αλλά και μετά τη λήξη τους, η ελληνική κοινωνία αρχίζει και ασχολείται με το κλασικό πια ερώτημα: τι θα συμβεί με όλους εκείνους που δε θα καταφέρουν να εισαχθούν σε ένα ΑΕΙ ή σε ένα ΤΕΙ;

Το θέμα της τύχης των ''επιτυχόντων'' και ''ανεπιτυχόντων'' είχε από την αρχή του θεσμού των πανελλαδικών πολλές διαστάσεις. Η πιο σημαντική ήταν εκείνη που αφορούσε στο επαγγελματικό μέλλον όσων δεν εισάγονταν σε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα και με το γεγονός ότι ορισμένοι εξ αυτών το βίωναν ως μια προσωπική τραγωδία και ως μια ανεπάρκεια σε σύγκριση με τους επιτυχόντες. Τα ίδια αισθήματα μπορεί να βίωναν και τα μέλη της οικογένειάς τους, ιδίως οι γονείς. Η πιο ακραία μορφή που έφθασαν σε κάποιες περιπτώσεις αυτά τα συναισθήματα, ήταν οι απόπειρες αυτοκτονίας και οι ίδιες οι αυτοκτονίες εφήβων που δεν είχαν κατανοήσει ότι η ζωή είναι μια ωραία περιπέτεια χωρίς τέλος.

Μια άλλη διάσταση του προβλήματος, ξεπερνούσε τα προσωπικά ή τα οικογενειακά όρια και περνούσε στο κοινωνικοπολιτικό επίπεδο. Η ανάγκη για την ενίσχυση της επαρχίας, οδήγησε τις κυβερνήσεις σε μία – στρεβλή είναι η αλήθεια – αντίληψη οικονομικής ανάπτυξης, με αποτέλεσμα τη συνεχή ίδρυση και σπουδαστική στελέχωση επαρχιακών ΑΕΙ και ΤΕΙ. Η ίδρυση τμημάτων που δεν εξυπηρετούσαν ουσιαστικές ανάγκες ήταν το αποτέλεσμα. Προς την ίδια κατεύθυνση ήταν και η κίνηση της μη μείωσης του αριθμού των εισακτέων στα ίδια τμήματα, ακόμα και αν εξυπηρετούσαν ανύπαρκτες επιστημονικές ανάγκες ή δημιουργούσαν στρατιές ανέργων.

Αυτές οι αντιλήψεις για την εισαγωγή των νέων μας σε ένα πανεπιστήμιο, δεν βασίζονταν σε έναν εκπαιδευτικό προγραμματισμό ή σε κάποια επιστημονικά κριτήρια. Αυτό εξηγεί και τον σχετικά σταθερό αριθμό των εισακτέων τα τελευταία χρόνια, παρά τα συχνά αιτήματα των πρυτανικών αρχών για μείωση των εισακτέων στις σχολές τους, αφού πολλά ιδρύματα στην Ελλάδα δεν είχαν τη δυνατότητα να δεχθούν τόσους φοιτητές όσους τους επέβαλλαν.

Αυτή η πολιτική αποτυπώνεται και στον παρακάτω πίνακα που δείχνει το σύνολο των αποτυχόντων για κάθε χρονιά από το 1999 και μετά. Τα νούμερα αποτυπώνουν και πάλι την ίδια έλλειψη προγραμματισμού και ορθολογισμού και σχετίζονται περισσότερο με τη συγκυρία και τις συνεχείς ανατροπές στις διαδικασίες (βάση του 10 και κατάργησή της, ίδρυση νέων πανεπιστημίων, αλλαγή στο σύστημα εξετάσεων κτλ).

Τα πράγματα όμως φαίνεται πως αλλάζουν: το οικονομικό περιβάλλον και οι κοινωνικές εξελίξεις θέτουν από μόνες τους τα όρια και βάζουν αναγκαστικά φρένο σε στρεβλές πρακτικές που δεν είχαμε τη θέληση να σταματήσουμε από μόνοι μας όλα αυτά τα χρόνια. Είναι γνωστές οι προθέσεις του Υπουργείου να μειώσει φέτος τον αριθμό των εισακτέων, για να φθάσει περίπου στους 70.000. Ταυτόχρονα, μια έρευνα που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στον Τύπο (βλέπε πχ στην Καθημερινή), δείχνει ότι όχι μόνο το κράτος μειώνει τους εισακτέους, αλλά και πως ένα ποσοστό από αυτούς που εισάγονται σε σχολές, δε θέλει ή δε μπορεί να συνεχίσει τις σπουδές του και παρατάει το πανεπιστήμιο («ένας στους τέσσερις εισακτέους φέτος γράφτηκε και στη συνέχεια αδιαφόρησε»).

Οι λόγοι για τη δημιουργία αυτής της τάσης είναι πολλοί. Η οικονομική αδυναμία των γονιών είναι μία εξ αυτών, σε συνδυασμό με τους παράγοντες που αναφέρθηκαν. Οι γονείς θα το σκεφτούν μια και δυο φορές να στείλουν τα παιδιά τους για σπουδές πάνω σε ένα αντικείμενο που δεν έχει προοπτικές και δημιουργήθηκε πριν από χρόνια για λόγους που ελάχιστα είχαν σχέση με τις επαγγελματικές ανάγκες, όταν με τα ίδια πια ποσά μπορούν να τα σπουδάσουν στο εξωτερικό πάνω σε ένα αντικείμενο που θα αποδώσει επαγγελματικά. Άλλωστε, το ίδιο το σύστημα των εξετάσεων ευνοεί την τύχη και έχει ως αποτέλεσμα την εισαγωγή φοιτητών σε σχολές που δεν είναι πάντα της αρεσκείας τους. Την ίδια στιγμή, η ίδια η ελληνική κοινωνία αλλάζει. Η εποχή που όλοι ήθελαν ένα χαρτί μόνο και μόνο για να μπορούν να μπουν στο δημόσιο τομέα, ακόμα και αν το θέλαμε, δεν υπάρχει πια…